วิธีบรรเทาอาการภูมิแพ้ด้วยยา ช่วยดูแลและรักษาอย่างตรงจุด

ในปัจจุบันมีวิธีบรรเทาอาการภูมิแพ้หลากหลายรูปแบบ ซึ่งแต่ละแบบก็ออกฤทธิ์และมีวิธีการใช้ที่แตกต่างกันออกไป ใครที่ไม่แน่ใจว่าเวลาแพ้อากาศต้องกินยาอะไร หรือรักษาอย่างไรดี ในบทความนี้จะพาทุกคนไปหาคำตอบ โดยเริ่มจากการทำความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้ยาอย่างถูกต้อง เพื่อเพิ่มโอกาสในการรักษาให้ประสบความสำเร็จได้ 

เราสามารถแบ่งรูปแบบของยาที่จำหน่ายในท้องตลาดเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ๆ ตามลักษณะการใช้ยา คือ ยารับประทาน และยาที่ไม่ใช่ยารับประทาน โดยมีรูปแบบการใช้และการออกฤทธิ์ที่แตกต่างกัน

ยารักษาโรคภูมิแพ้ชนิดรับประทาน

เวลาเป็นภูมิแพ้อากาศกินยาอะไรดี? นี่คือรายชื่อของยาแก้แพ้ที่เรานำมาฝากกัน

1. ยาบรรเทาอาการภูมิแพ้ชนิดเม็ด (Oral tablet)

ยาเม็ด เป็นวิธีแก้ภูมิแพ้ที่คุ้นเคยกันเป็นอย่างดี มีวิธีการใช้ยาที่ง่ายและสะดวก นั่นคือ การรับประทาน จึงเป็นรูปแบบยาที่ได้รับความนิยมและไม่ค่อยเกิดปัญหาจากการใช้ยาเมื่อเทียบกับยาในรูปแบบอื่น

ยาบรรเทาอาการภูมิแพ้ที่มีสูตรตำรับเป็นยาเม็ดมีหลายกลุ่มยา ได้แก่

• ยากลุ่ม Antihistamines ทั้งชนิดง่วงและชนิดที่ไม่ง่วง มีตัวยาสำคัญคือ ลอราตาดีน (loratadine) เป็นหนึ่งในตัวยาแก้แพ้ชนิดที่ไม่ทำให้เกิดอาการง่วงซึมที่มีสูตรตำรับเป็นยาเม็ด อย่างไรก็ตาม ไม่แนะนำให้ใช้ยาแก้แพ้ชนิดง่วงสำหรับการรักษาโรคภูมิแพ้ในระยะยาว
• ยากลุ่มอื่นๆ เช่น
  • Montelukast ซึ่งเป็นยารักษาโรคภูมิแพ้ และช่วยบรรเทาอาการจากโรคหอบหืด ที่มีกลไกต่างจากยากลุ่ม Antihistamine กล่าวคือ ออกฤทธิ์แบบ Leukotriene receptor antagonist ป้องกันอาการบวม และหดเกร็งบริเวณทางเดินหายใจ
  • ยาสูตรผสมระหว่างยาแก้แพ้ชนิดง่วงและยาลดน้ำมูก เป็นยาที่ช่วยบรรเทาอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล ซึ่งเป็นอาการเบื้องต้นของการแพ้อากาศ

 เคล็ด (ไม่) ลับสำหรับการใช้ยาชนิดเม็ด

ยาเม็ด เป็นวิธีบรรเทาอาการภูมิแพ้ที่ใช้ง่ายที่สุด เพียงคุณรับประทานยาให้ตรงเวลาและรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอตามคำแนะนำของบุคลากรทางการแพทย์ นอกจากนี้ การปฏิบัติตามที่ฉลากยาแต่ละชนิดแนะนำอย่างเคร่งครัด จะช่วยให้เกิดการใช้ยาที่ถูกเทคนิคและรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

ในท้องตลาดมียาเม็ดชนิดที่แตกตัวในช่องปาก หรือ Orodispersible tablet ยาเม็ดชนิดนี้จะละลายและแตกตัวทันทีที่สัมผัสกับช่องปากโดยจะดื่มน้ำตามหรือไม่ก็ได้ ทำให้เกิดการปลดปล่อยตัวยาที่เร็วกว่าเม็ดยาธรรมดา อย่างไรก็ตาม ไม่ควรหัก แบ่ง บด หรือเคี้ยวเม็ดยาที่มีการปลดปล่อยพิเศษเช่นนี้

นอกจากนี้ในบางประเทศ มีรูปแบบยาเม็ดสำหรับเคี้ยว (Chewable tablet) โดยผู้ป่วยสามารถเคี้ยวเม็ดยาเพื่อให้เกิดการแตกตัวและปลดปล่อยยาตั้งแต่ในช่องปาก และเม็ดยารูปแบบนี้จะมีรสชาติและกลิ่นที่ดีกว่ายาแบบกลืน ซึ่งจะช่วยให้ผู้ป่วยกินยาได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะผู้ป่วยเด็ก

2. ยารักษาโรคภูมิแพ้ชนิดยาน้ำ

ยาน้ำ เป็นวิธีรับรรเทาอาการภูมิแพ้ได้รับความนิยมในผู้ป่วยเด็กที่ยังไม่สามารถรับประทานยาเม็ด โดยยารักษาโรคภูมิแพ้ชนิดยาน้ำยังแบ่งย่อยออกเป็น 3 รูปแบบ คือ

1. ยาน้ำสารละลายใส (Oral solution) 
2. ยาน้ำเชื่อม (Syrup)
3. ยาน้ำแขวนตะกอน (Suspension) 

ตัวยารักษาโรคภูมิแพ้กลุ่มที่มีสูตรตำรับเป็นยาน้ำคือยาในกลุ่ม Antihistamines ทั้งชนิดง่วงและชนิดที่ไม่ง่วง หากว่าเด็ก ๆ แพ้อากาศแล้วยังไม่รู้ว่าจะกินยาอะไรดี ก็สามารถกินยาในกลุ่มนี้ได้เช่นเดียวกัน

เคล็ด (ไม่) ลับสำหรับการใช้ยาชนิดยาน้ำ

ยาน้ำเป็นวิธีแก้ภูมิแพ้ที่ช่วยเพิ่มความสะดวกให้แก่ผู้ป่วยเด็กที่ยังไม่สามารถกลืนยาเม็ดได้ อย่างไรก็ตาม ยาน้ำมีรายละเอียดของการใช้ยามากกว่ายาเม็ดเล็กน้อย ขึ้นอยู่กับรูปแบบของยาน้ำที่ได้รับ ดังนี้

ยารักษาโรคภูมิแพ้ชนิดพ่นจมูก (Nasal spray)

สำหรับผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้จมูกอักเสบ (Allergic rhinitis) วิธีบรรเทาอาการภูมิแพ้ที่มีประสิทธิภาพและได้รับความนิยมก็คือ การใช้ยาพ่นจมูก (Nasal spray) ซึ่งถูกพัฒนาขึ้นมาเพื่อนำส่งตัวยาเข้าไปที่โพรงจมูกโดยตรง ช่วยลดอาการข้างเคียงบางประการของตัวยาบางชนิดได้ อย่างไรก็ตาม ยาพ่นจมูก มีวิธีการใช้ยาที่ซับซ้อนกว่ายาชนิดรับประทาน จึงควรปรึกษาบุคลากรทางการแพทย์เกี่ยวกับวิธีการใช้ยาอย่างถูกเทคนิค เพื่อให้เกิดผลลัพธ์ในการรักษาที่ดีและมีความปลอดภัยสูงสุด

ยารักษาโรคภูมิแพ้ที่เป็นยาพ่นจมูก ได้แก่

• ยากลุ่มสเตียรอยด์ (Intranasal corticosteroids) เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่เป็นโรคภูมิแพ้จมูกอักเสบชนิดที่มีอาการมาก ช่วยลดอาการของโรคภูมิแพ้จมูกอักเสบในระยะยาว ควรใช้ยาอย่างต่อเนื่องตามแพทย์สั่ง
• ยาลดอาการคัดจมูก น้ำมูกไหล (Intranasal decongestant) เป็นยาบรรเทาอาการคัดแน่นโพรงจมูกและอาการน้ำมูกไหล อย่างไรก็ตาม ควรใช้ยานี้เพื่อบรรเทาอาการเท่านั้น และไม่ควรใช้ติดต่อกันเกิน 5 วัน

การรักษาชนิดอื่น ๆ ที่ไม่ใช่ยา

วิธีบรรเทาอาการภูมิแพ้สำหรับผู้ป่วยโรคภูมิแพ้จมูกอักเสบ ที่จะช่วยลดอาการคัดแน่นจมูก รวมถึงช่วยส่งเสริมประสิทธิภาพของยาพ่นจมูก คือ การใช้น้ำเกลือล้างจมูกอย่างสม่ำเสมอในช่วงที่มีปริมาณน้ำมูกมาก และหากใช้ยาพ่นจมูกร่วมด้วย ควรล้างจมูกก่อนการพ่นยา เพื่อกำจัดน้ำมูกและสิ่งสกปรกในโพรงจมูกออกก่อน เพื่อให้ตัวยาสามารถออกฤทธิ์ได้อย่างเต็มที่

สรุป

วิธีบรรเทาอาการภูมิแพ้ มีทั้งการใช้ยาและไม่ใช้ยา ซึ่งเราสามารถเลือกใช้อย่างใดอย่างหนึ่ง หรือใช้ร่วมกันได้ อย่างไรก็ตาม ควรปรึกษาแพทย์ถึงปริมาณและวิธีการใช้อย่างเหมาะสม เพื่อประสิทธิภาพและความปลอดภัยในการใช้ยา